صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال چیست؟ همه آنچه باید در مورد این سرویس در دنیای کریپتو بدانید
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال (DEX) یک سرویس آنلاین همتا به همتا (p2p) است که امکان معاملات مستقیم ارزهای دیجتیال بین دو معامله گر علاقه مند را فراهم می‌کند.
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال چیست؟ همه آنچه باید در مورد این سرویس در دنیای کریپتو بدانید
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال چیست؟ همه آنچه باید در مورد این سرویس در دنیای کریپتو بدانید.
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال (decentralized exchange) برای حل مشکلات ذاتی صرافی‌های متمرکز به وجود آمده است. آنها بازارهای p2p را مستقیماً در بلاکچین ایجاد می‌کنند. این بازارها به معامله گران امکان می‌دهند وجوه خود را بصورت مستقل ذخیره و معامله کنند. کاربران چنین صرافی‌هایی می‌توانند معاملات را با ارز دیجیتال مستقیماً بین یکدیگر انجام دهند. این یعنی پای هیچ شخص ثالثی در میان نیست.
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال یا به طور خودکار یا توسط کاربران نظارت می‌شوند. ایمنی دارایی‌ها توسط فناوری دفتر توزیع شده (DLT) تأمین می‌شود. به طور کلی، بیشتر از بلاکچین های زیر برای DEX استفاده می‌شود: اتریوم (EtherDelta، IDEX و غیره)، گرافن (BitShares، CryptoBridge و غیره) یا بلاکچین های ساخته شده توسط سایر ارزهای رمزنگاری شده (Waves، Switcheo و غیره). البته اتریوم بستر چندین صرافی غیرمتمرکز ارز دیجتیال است که در غالب دیفای ظهور کرده‌اند.
صرافی‌های غیرمتمرکز چه تفاوتی با صرافی‌های متمرکز دارند؟
در صرافی متمرکز ارز دیجیتال کاربران باید شناسایی شوند. همچنین دارایی‌های دیجیتال آنها در حساب‌های متعلق به شرکت‌های ارائه دهند خدمات صرافی نگهداری می‌شود. صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال کاملاً برعکس عمل می‌کنند.
صرافی‌های متمرکز توسط یک شرکت یا شخصی خاص برای کسب سود اداره می‌شوند. این صرافی‌ها وظیفه محافظت از داده‌های کاربر و اطلاعات تجاری آنها را بر عهده دارند. آنها عملکرد پلت فرم را کاملاً کنترل می‌کنند و به طور مستقل تصمیماتی می‌گیرند که برای توسعه خدمات مهم هستند.
در مقابل، صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال با مشارکت شرکت کنندگان در سیستم تصمیم گیری‌های مهم به طور خودکار یا نیمه خودکار مدیریت می‌شوند. این سیستم عامل‌ها امکان تعامل مستقیم بین شرکت کنندگان را فراهم می‌کنند و از یک رجیستری توزیع شده برای ذخیره و پردازش تمام – یا تقریباً – داده‌ها استفاده می‌کنند. صرافی غیرمتمرکز وجوه یا اطلاعات شخصی کاربران را در سرورهای خود ذخیره نمی‌کند و فقط به عنوان بستری برای یافتن موارد منطبق با خرید و فروش عمل می‌کند.
مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز چیست؟
بیشتر نقاط قوت صرافی‌های غیرمتمرکز از معماری توزیع شده آنها و نبود یک مرکز کنترل واحد ناشی می‌شود.
امنیت پلتفرم و حفظ حریم خصوصی کاربر
صرافی‌های غیرمتمرکز دارایی‌های کاربر را ذخیره نمی‌کنند. بنابراین، نه حملات هکرها و نه سقوط کامل صرافی‌ها نمی‌توانند منجر به از دست رفتن سرمایه شوند. عدم وجود یک نقطه ورود واحد، که از طریق آن می‌توان به تمام دارایی‌ها و داده‌ها دسترسی پیدا کرد، کار هکرها را پیچیده می‌کند و حمله را به خودی خود بی معنی می‌کند. این امر صرافی‌های غیرمتمرکز را از صرافی‌های متمرکز که بسیار زیاد هک می‌شوند، متمایز می‌کند.
هیچ حساب شخصی در صرافی غیرمتمرکز وجود ندارد، هیچ تأییدی لازم نیست و حتی نیازی به تعیین آدرس ایمیل نیست، بنابراین داده‌های شخصی کاربران قابل سرقت نیست. این ساختار باعث می‌شود که سرویس‌های مبتنی بر رجیستری توزیع شده نسبت به صرافی هایی که به منظور احراز هویت شخصی با قوانین مشتری خود را بشناس (KYC) و ضد پول شویی (AML) مطابقت دارند، ناشناس‌تر باشند.
مقاومتر در برابر دستکاری قیمت
یکی دیگر از مزایای این نوع خدمات، حداقل خطر دستکاری قیمت یا جعل حجم معاملات است. این امر به دلیل عدم وجود یک ساختار مرکزی که توانایی دستکاری قیمت در پلتفرم را داشته باشد محقق می‌شود.
ایمن بودن از قانونگذاری
معماری توزیع شده از صرافی‌های غیرمتمرکز در برابر دخالت مقامات محلی یا بین المللی محافظت می‌کند. در مورد ساختارهای متمرکز، مقررات زیر به این معنی است که سرویس صرافی می‌تواند به طور کامل یا جزئی مسدود شود، در این صورت سرویس از نظر مکان یا گزینه‌ها محدود می‌شود.
در دسترس بودن برای پروژه‌های مختلف
برخلاف صرافی‌های متمرکز، صرافی‌های غیرمتمرکز امکان سفارش گذاری برای هر نوع ارز دیجیتال موجود امکان پذیر است. حتی می‌توان در این صرافی‌ها ارزهای جدید را مستقیماً در سیستم لیست نمود. این امر به پروژه‌های نوپا این امکان را می‌دهد تا حداقل نقدینگی را بدون نیاز به پرداخت هزینه‌های بالا جهت قرارگیری درلیست پلتفرم‌های بزرگ، تأمین کنند.
آیا صرافی‌های غیرمتمرکز معایبی دارند؟
معماری توزیع شده در صرافی‌های غیرمتمرکز و کنترل کامل کاربر بر وجوه شخصی آنها مشکلات زیادی را به همراه دارد.
عدم امکان بازیابی دسترسی
به عنوان مثال، به دلیل عدم وجود فرآیند KYC و امکان لغو معامله در صورت مسدود شدن رمزهای عبور یا از دست دادن کلید خصوصی، کاربر نمی‌تواند داده‌های خود را بازیابی کرده و دارایی‌ها را پس بگیرد. روش‌های برگشت هزینه و بازپرداخت با یک رجیستری توزیع شده ناسازگار است. کاربرانی که اشتباهی عملیاتی را مرتکب شده‌اند یا کنترل کلیدهای خود را از دست داده‌اند قادر به بازیابی دسترسی خود نیستند.
گزینه‌های معامله محدود
بسیاری از گزینه‌ها برای معامله گران، مانند استاپ لاس، معاملات مارجین یا وام، برای بیشتر DEX ها در دسترس نیست. از آنجا که بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شوند، ارزهای رمزپایه ای که از تعامل با قراردادهای هوشمند پشتیبانی نمی‌کنند، نمی‌توانند در آنها معامله شوند.
نقدینگی اندک
صرافی‌های غیرمتمرکز معمولاً در مقایسه با سایتهای متمرکز حجم نقدینگی بسیار کمتری دارند. در حالی که حجم صرافی غیرمتمرکز بیت شیرز روزانه 197 BTC است، اما همین پارامتر دربایننس به 227،123 BTC می‌رسد.
این تفاوت ناشی از این واقعیت است که معامله گران خدمات متمرکز را ترجیح می‌دهند، جایی که انتخاب ابزار، جفت ارز و سفارشات خود بسیار بیشتر از DEX است. در نتیجه، سرویس غیرمتمرکز به اصطلاح در دور باطل قرار می‌گیرد. یعنی تعداد کم کاربران به دلیل نقدینگی کم و نقدینگی کم به علت کاربران کمرخ می دهد. دستیابی به نقدینگی بدون تعداد زیادی از بازرگانان غیرممکن است.
البته این مشکل با حضور دیفای و استخرهای نقدینگی تا حدودی رفع شده است. یونی‌سوآپ توانسته از غول صرافی‌های متمرکز کوین بیس پیشی بگیرد. با این حال اعتماد کاربران برای استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال هنوز به طور کامل جلب نشده است.
مسائل مقیاس پذیری
هجوم تعداد زیادی از افرادی که مایل به تجارت ارزهای رمزپایه هستند تقریباً به طور اجتناب ناپذیری باعث ایجاد بار زیادی در شبکه می‌شود و ممکن است باعث تأخیر، افزایش کارمزد و سایر مشکلات موجود در داستان‌های مبادلات متمرکز شود.
این امر در تابستان امسال و دوران اوج گیری دیفای کاملاً مشهود بود. با این حال با راه اندازی اتریوم 2.0 و کوچ بعضی از این پلتفرم‌ها به دیگر بلاکچین ها این مشکل نیز مرتفع خواهد شد.
بدون سرویس پشتیبانی
یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال، طبق تعریف، نمی‌تواند یک سرویس پشتیبانی داشته باشد. بدون این خدمان نمی‌تواند تراکنش‌ها یا حساب‌های کاربری را مدیریت کند. هنگام انتخاب چنین صرافی‌هایی برای معاملات پول دیجیتال، کاربر کاملاً مسئول وجوه خود است. این یعنی در صورت از دست دادن کلید خصوصی یا ارسال یک معامله اشتباه، نمی‌تواند درخواست کمکی ارائه دهد.
فقدان سرویس پشتیبانی همچنین به این معنی است که افزایش چشمگیر تعداد درخواست‌های کاربر ممکن است منجر به مشکلاتی در مقیاس پذیری شود و در صورت بروز مشکلات فنی، زمان پاسخگویی اپراتور افزایش یابد.
سرعت محدود
بررسی و تأیید تراکنش‌ها در بلاکچین زمان بر است. زمان پردازش نیز به تبادل کالا بستگی ندارد بلکه به ماینرها بستگی دارد. از آنجا که محبوبیت DEX کمتر از صرافی‌های متمرکز است، کاربران ممکن است در یافتن شخصی برای مطابقت با سفارشات خرید یا فروش آنها با مشکل روبرو شوند. با این شرایط خرید یا فروش ارزهای جدید یا آنهایی که حجم معاملات کمی دارند، دشوارتر خواهد بود.
آیا می‌توان صرافی را کاملاً غیرمتمرکز کرد؟
در واقع بسیاری از صرافی‌های موجود که خود را غیرمتمرکز می‌نامند کاملاً غیرمتمرکز نیستند. واقعیت این است که بسیاری از DEX ها از سرورهای خود برای ذخیره داده‌ها و برنامه‌های معامله خرید یا فروش دارایی‌های کاربر استفاده می‌کنند، اما کلیدهای خصوصی توسط خود کاربران نگهداری می‌شود.
بنابراین، صرافی‌های غیرمتمرکز دارای اجزای متمرکز هستند که امکان کنترل نحوه عملکرد آنها را برای دولت فراهم می‌کند. یک نمونه قابل توجه صرافی IDEX است که ساکنان ایالت نیویورک را از تجارت در سیستم عامل منع می‌کند.
به همین دلیل، ممکن است برخی صرافی‌ها در معرض هک و حمله قرار گیرند. چارلی لی، خالق لایتکوین ، گفت که اگر این صرافی بتواند وجوه مشتریان خود را از دست بدهد یا آنها را مسدود کند، نمی‌تواند غیر متمرکز باشد. این پیام پس از آنکه صرافی غیر متمرکز بنکور (Bancor) در 9 ژوئیه 2018 هک شد، توییت شد. دارایی‌های 13.5 میلیون دلاری کاربران بنکور در این هک از دست رفت.
آیا روند حل اختلاف در این صرافی‌ها وجود دارد؟
مسئله اصلی هنگام صحبت در مورد قانون گذاری DEX این است که، در بیشتر موارد، چنین صرافی‌هایی توسط شخص حقوقی یا شخص خاصی کنترل نمی‌شود.
DEX ها ملزم به رعایت مقررات نیستند. این امر منجر به مشکلاتی در تعیین افراد مسئول در صورت تخلف شده است. علاوه بر این مشکلات در بررسی فعالیت تجاری یا شناسایی تخلفات احتمالی نیز وجو دارد. به همین دلیل، برخی از قوانین موجود موجود در صرافی‌های متمرکز نمی‌توانند در صرافی‌های غیرمتمرکز اعمال شوند.
با ظهور دیفای بسیاری از این صرافی‌ها به وجود آمده‌اند و محبوب شدند. به نظر می‌رسد این نوع از بسترهای معاملاتی توجه عده‌ای از معامله گران را به خود جلب کرده است. در آینده احتمالاً بیشتر در مورد این نوع پلتفرم‌ها و پروتکل‌ها خواهیم شنید.
